Kỳ I: Trà Xanh - MATCHA
Matcha (Tiếng Nhật.: 抹茶 „Trà xay“) là sự khám phá trở lại hấp dẫn nhất của thế kỷ 21 trong ngành trà. Matcha đã được các nhà sư sử dụng cách đây hơn 800 năm làm trà trong lúc thiền và ngày nay được xem là lọai trà tốt nhất, có giá trị nhất tại Nhật. Rất nhiều người tiêu dùng ngày nay có xu hướng dùng trà này và ngay cả ngành công nghiệp thực phẩm củng đang có chiều hướng đưa Matcha vào các lọai thực phẩm có mùi vị trà xanh! Các công ty sản xuất kem, kẹo chocolate và các đầu bếp nổi tiếng cũng đang sản xuất kem matcha, nấm trueffel matcha, chocolate matcha ..
Lịch sử:
Trà là lọai thức uống rất cổ điển có lịch sử hơn 5000 năm. Cách thức uống trà được xác định vào khỏang năm 2500 trước Công Nguyên. Vào thế kỷ thứ 7 trà được khắp nơi tại Trung Quốc yêu thích.
Cũng như vậy Matcha được các nhà sư dùng rất lâu rồi. Trà từ nguyên thủy được xem là một lọai thuốc. Để có thể hấp thụ được tất cả các vị thuốc trà có sẵn, người ta không dùng nguyên lá như các lọai dược thảo khác mà đem xay nhuyễn ra ! Và từ đó Matcha đã được phát minh ra.
Vào năm 1191 thầy Zen tên Eisai đưa phương pháp uống trà mới này từ Trung Quốc sang Nhật.
Eisai đi khắp nơi trong nước và chỗ nào cũng đem trà trồng. Trong cuốn sách “Kissa Yojoki” ông viết như sau: Trà là một lọai thuốc rất thần kỳ dùng để giữ sức khỏe. Trà có sức mạnh làm người ta sống lâu hơn. Tại các nơi trồng trà , con người sống lâu hơn. Matcha kể từ đó được xem là lọai thuốc quí bí mật của triều đình và của các nhà tâm linh.
Vào thế kỷ thứ 16 một thầy Zen khác có ảnh hưởng đến lịch sử uống trà tại Nhật : Sen-no-Rikyu phát minh ra cách uống trà (Đạo trà ?) và cách này đã tạo ấn tượng rất sâu xa của người Phương Tây đối với nước Nhật. Lọai trà được dùng trong cách uống này là Matcha. Với cách uống trà này, Matcha đã đạt được vị trí quan trọnng đối với các người Samurai. 750 năm dài Matcha vẫn giữ vị trí là một lọai trà bí mật của giai cấp thượng lưu Nhật.
Cách pha trà Matcha truyền thống
Cách pha một buổi trà Matcha hòan hảo nhất bao gồm vài bước đơn giản , tuy nhiên rất quan trọng.
- Nấu nước trong, sạch, nước “mềm” ít vôi
- Để nước nguội xuống khỏang 80 độ C
(đơn giản: Nấu sôi nước, mở bình ra và đợi khỏang 10 phút , hoặc nước sôi, gạn qua bình khác, sau đó gạn lại một lần nữa, mỗi lần như vậy nước sẽ giảm khỏang 10 độ C (phương pháp này chưa thử, phải thử xem)
- 1 gr. Matcha ( 2 muỗng tre, hoặc max ½ muỗng trà), cho vào chén dùng pha trà Matcha
- Cho vào khỏang 80 ml nước (80 độ C)
- Dùng chổi (lọai dùng pha trà) đánh cho nổi bọt lên, khỏang 15 giây
Pha trà matcha:
Cách uống trà matcha
Matcha có tác dụng tốt với thể chất và tinh thần. Matcha kích thích làm tỉnh táo, làm lắng đọng .. giảm căng thẳng ..
Vị của trà dễ chịu, dịu đồng thời rất mạnh và ngát hương. Matcha được xem là Espresso trong các lọai trà. Chén uống trà không bao giờ nên rót đầy trà mà chỉ đầy như khỏang 2 ngón tay chập lại. Ai đã từng thử dùng chổi đánh trà matcha sủi bọt, sẽ cảm nhận được cái đạo trà của Nhật ở trong đó. Tiếng kêu lách tách của các que tre đang quậy trong trà, mùi hương đang từ từ bốc lên làm mọi giác quan sống bừng dậy ..
Matcha làm chúng ta nhớ đến rất nhiều thứ, trước tiên là hương tươi mát, thuần khiết, trong vắt. Việc ý thức trong cách thưởng thức trà matcha có nghĩa là buông lỏng cái khứu giác, cái vị giác gò bó để thưởng thức các mùi hương , các ấn tượng hòan tòan mới ..Ai muốn hiểu mùi vị của Matcha, cần phải uống đến 3 chén ! Chén đầu tiên sẽ mở ra một khung trời mới, khung trời nguyên thủy , nguồn gốc tự nhiên của trà, chén thứ hai khiến người ta mơ màng, suy tư, triết lý .. và chén thứ ba chúng ta sẽ học cách sắp xếp , xác định , đánh giá vả ghi nhớ được mùi vị của chúng ..
Trà Matcha có màu xanh đậm, vị hơi ngọt và rất dễ chịu .. ở đọan cuối. Nếu bạn uống phải thứ trà không xanh, có vị đắng, thì hãy bỏ đi, vì đó không phải là bột trà xanh Matcha !
Chất lượng
Cũng như các lọai trà trên thế giới, trà Matcha cũng được chia ra theo nhiều lọai chất lượng khác nhau. Tuy theo vùng trồng, vị trí, độ cao (đồng bằng , vùng núi, vùng đồi) và chuyên môn của người trồng sẽ cho ra các chất lượng khác nhau của trà Tencha !
Sau khi xay trong cối đá , chúng ta sẽ có chất lượng sản phẩm rất khác nhau. Tổng cộng có 3 chỉ tiêu để phân biệt chất lượng, Mùi hương, màu sắc và các chất chứa trong trà.
Mùi hương
Matcha ngọt, sệt như kem, dịu và chỉ hơi có vị chát. Vị ngọt là do nồng độ amino acid cao, đặc biệt là L Theanin và lọai sợi
So sánh Matcha chất lượng với các lọai trà giả khác: bột trà xanh đơn giản không có chứa amino acid, vị chát nổi bật rất rõ, và người ta có cảm giác khó chịu khi uống. Vi đắng chủ yếu trong lọai trà giả này.
Màu sắc
Matcha có màu xanh sáng như màu cẩm thạch. Bột trà xanh có màu xanh hơi vàng. Nguyên nhân của sự khác biệt này là nguyên liệu gốc. Để sản xuất trà Matcha (bột trà xanh) người ta chỉ sử dụng lọai trà Tencha, Tencha là lọai trà được che kín, tránh ánh sáng mặt trời một thời gian dài trước khi thu họach, khiến trà có màu xanh rất, rất đậm. Matcha chỉ được xay trong cối đá granit, thành một lọai bột rất mịn. Hại bột có kích cỡ từ 5-17 micro mét, độ mịn này mịn hơn chúng ta có thể cảm nhận được bằng tay hoặc bằng lưỡi !
Khác với matcha, các lọai bột trà xanh khác thường không được che kín trước khi thu họach, hoặc chỉ được che trong thời gian rất ngắn, và họ dùng từ lá, đến cọng, đến xương lá .. để chế biến. Trà lọai này được xay bằng các lọai máy và không thể đạt được độ mịn như xay trong cối đá. Lọai trà giả này khi dùng tay sờ vào chúng ta sẽ cảm được bột trà hoặc khi uống sẽ lấn cấn trên đầu lưỡi
Các chất trong trà
Trà matcha có rất nhiều amino acid , lọai L Theanin. Loai này thành hình trong thời gian che kín, tránh ánh nắng mặt trời. Các chất này là nguyên nhân tăng lực của trà sau khi uống trong vòng thời gian từ 3-6 tiếng.
Các lọai trà giả tra Matcha không có đặc tính này, và không chứa các chất mà trà matcha thật đem lại ..
Trà matcha:
\
Sản phẩm Matcha, công ty Aiya Nhật sản xuất, họ có chi nhánh tại Mỹ, Đức (Âu châu)
Giá của hộp trà trên, cho người tiêu dùng cuối tại Âu Châu là 41.33 Euro / Hộp 30 gr. Tính ra một kg mắc kính hồn!
Các bịch trà xanh chúng ta thấy nhan nhản trên thị trường chắc là hàng lôm côm, hàng kém chất lượng, nếu đem so với mô tả trên !
